Liberalisme en vaktermen

Gisteren heb ik 'De romantische boekhouder' uitgelezen, de autobiografie van Gerrit Zalm. De oud-minister vertelt uitbundig over onder meer zijn tijd op Financiën, perikelen binnen de VVD, de invoering van de euro en samenwerking met Europese collega’s. Ook de periode vóór zijn ministerschap, toen Zalm nog 'gewoon' ambtenaar was, komt aan bod. Voor mensen zonder een (macro-) economische achtergrond: wees gewaarschuwd, het boek staat bol van de vaktermen.

'De romantische boekhouder' is doorspekt met liberalisme en hoe Zalm dat in zijn werk en denken uitdraagt. Dat is niet onverwacht voor een VVD-minister. Het is daarom des te interessanter om te lezen hoe Zalm zijn politieke carrière begon bij de PvdA en hoe hij in de loop der tijd van partij veranderde. Het politieke spelletje wordt verder uitgediept in de verwikkelingen rond Rita Verdonk, Ayaan Hirsi Ali, Geert Wilders en Zalms kortstondige lijsttrekker- en fractievoorzitterschap.

Zalm is opvallend open: in het boek komen regelmatig passages voor waar hij bakzeil heeft moeten halen. Een advies dat niet werd overgenomen, persoonlijke keuzes rond benoemingen die slecht uitpakten en het wisselende succes in Europa. Dat is een bijzonder openhartige vertelwijze voor iemand die in het leeuwendeel van 'De romantische boekhouder' overkomt als iemand die sterk overtuigd is van zijn eigen gelijk. Nu lijkt dat laatste mij wel weer een goede voorwaarde voor een ministerschap, zeker voor Financiën.

Grootste bezwaar: geen volledige zinnen. Zalm bedient zich vaak van zinnen als "Ben ervan overtuigd dat…" of "Leg hem uit dat…". Het verschil tussen gebiedende wijs en eerste persoon enkelvoud is daardoor soms moeilijk te zien. Wellicht wilde Zalm het gebruik van "ik" wat afremmen. Dat is op zich een goede insteek voor een autobiografie, maar in dit geval komt het de leesbaarheid niet ten goede. Misschien had hij naast zijn kinderen nog een extra eindredacteur in dienst moeten nemen? (Echt waar, lees het voorwoord maar.)